Χαλάζιο: Αίτια, συμπτώματα & θεραπεία
Το χαλάζιο συνιστά ένα καλοήθες εξόγκωμα που αναπτύσσεται στο μέσο του βλεφάρου εξαιτίας απόφραξης των μεϊβομιανών αδένων, οι οποίοι εντοπίζονται στο χείλος των βλεφάρων. Παρά το γεγονός ότι είναι γενικά αβλαβές, το χαλάζιο μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση και να επηρεάσει την οπτική λειτουργία. Η πάθηση συνήθως παρουσιάζεται σταδιακά είτε στο πάνω είτε στο κάτω βλέφαρο εντός μερικών εβδομάδων. Συχνά συγχέεται λανθασμένα με την κριθή (κριθαράκι) στο μάτι, αν και διαφέρουν σημαντικά.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ χαλαζίου και κριθαρακίου στο μάτι;
Το κριθαράκι στο μάτι είναι παρόμοιο με το χαλάζιο, αλλά προκαλεί ερυθρότητα και πόνο στο χείλος του βλεφάρου και μπορεί να εξελιχθεί σε χαλάζιο. Οφείλεται σε οξεία μόλυνση από κάποιο βακτήριο, συνήθως σταφυλόκοκκο.
Αίτια πάθησης
Το χαλάζιο οφείλεται στην απόφραξη των μεϊβομιανών αδένων, οι οποίοι εντοπίζονται στο χείλος τόσο των άνω όσο και των κάτω βλεφάρων. Οι αδένες αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή ενός λιπαρού εκκρίμματος που συμβάλλει στη δημιουργία των δακρύων και στη συντήρηση της λιπώδους εξωτερικής στοιβάδας τους. Όταν αυτοί οι αδένες δεν λειτουργούν σωστά, μπορεί να εμφανιστεί βλεφαρίτιδα και μια ελαφρά φλεγμονή. Σε αυτήν την περίπτωση, το λιπώδες έκκριμα των μεϊβομιανών αδένων αλλάζει σύσταση και συσσωρεύεται, δημιουργώντας συχνές αποφράξεις και οδηγώντας στο σχηματισμό χαλαζίου, επιδεινώνοντας τη φλεγμονή. Επίσης, ορισμένες καταστάσεις επίσης μπορούν να διευκολύνουν το σχηματισμό χαλαζίου, όπως:
- Κακή υγιεινή και μεταφορά παθογόνων μικροοργανισμών στην περιοχή των βλεφάρων
- Χρόνια βλεφαρίτιδα (φλεγμονή των βλεφάρων)
- Δυσλειτουργία μεϊβομιανών αδένων
- Δερματικές παθήσεις όπως ροδόχρους νόσος ή σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
- Ορμονικές αλλαγές
- Συστηματικά νοσήματα όπως ο διαβήτης
Συμπτώματα που προκαλεί το χαλάζιο
Η κλινική εικόνα ενός χαλαζίου μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του. Το πρώτο σύμπτωμα συνήθως είναι η ανάπτυξη ενός οιδηματικού σημείου στο βλέφαρο, ενώ εκδηλώνεται κι ευαισθησία. Η πάθηση γίνεται αντιληπτή καθώς εμφανίζεται ένα ψηλαφητό οζίδιο ή εξόγκωμα στο βλέφαρο. Στα συμπτώματα συγκαταλέγεται επίσης η αυξημένη δακρύρροια, το αίσθημα βάρους και η ερυθρότητα στο περίγραμμα του ματιού. Εάν το χαλάζιο είναι μεγάλου μεγέθους σε σημείο που να ασκεί πίεση στον κερατοειδή, μπορεί να προκληθεί επίσης αστιγματισμός, δηλαδή η όραση καθίσταται θολή ή παραμορφωμένη. Η πάθηση δεν μεταφέρεται συνήθως στο άλλο μάτι, καθώς δεν είναι μολυσματικής αιτιολογίας, ωστόσο αυτό δεν είναι καθολικό. Επίσης, ακόμη κι αν αποκατασταθεί την πρώτη φορά, δε σημαίνει ότι δε μπορεί να επανέλθει, καθώς κάθε μεϊβομιανός αδένας μπορεί να παρουσιάσει ξανά απόφραξη, οδηγώντας σε νέα εμφάνιση χαλαζίου. Η πιθανότητα επανεμφάνισης εντείνεται σε περιπτώσεις βλεφαρίτιδας, φλεγμονής δηλαδή του βλεφάρου.
Επιλογές θεραπείας για το χαλάζιο
Η αρχική θεραπεία για το χαλάζιο είναι συνήθως συντηρητική και περιλαμβάνει έναν συνδυασμό αντιβιοτικών και κορτιζόνης σε μορφή σταγόνων ή κρέμας. Η τοποθέτηση ζεστών επιθεμάτων λειτουργεί επίσης ευεργετικά. Σε περιπτώσεις που το χαλάζιο επιμένει, μπορεί να πραγματοποιηθεί τοπική ένεση κορτιζόνης. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως είναι η τελευταία επιλογή και απαιτείται μόνο όταν οι άλλες μέθοδοι αποτυγχάνουν ή υπάρχει σημαντική αισθητική ανησυχία για τον ασθενή. Η επέμβαση μπορεί να γίνει εύκολα υπό τοπική αναισθησία και συνήθως δεν απαιτείται νοσηλεία του ασθενούς. Η Χειρουργός Οφθαλμίατρος Δρ. Δήμητρα Πορτάλιου αντιμετωπίζει τόσο συντηρητικά όσο και χειρουργικά το χαλάζιο, δίνοντας έμφαση στις ανάγκες του κάθε ασθενούς ξεχωριστά.